ЛАБОРАТОРИЯ ИНФОРМАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ

О сайте Программы и тексты Словари Учебники Календарь Ссылки Контакт
Версия сайта для для мобильных телефонов
Tänäpäi on piätenčy, 19. sulakuudu 2024


Учебник PAGIZEMMO KARJALAKSE.
Автор Ольга Жаринова

LUGU 13

TERVEHYS. ЗДОРОВЬЕ





Kerran huondeksel Anni havačui tyttären itkuh.
- Mibo rodih, kuldaine? Midäbo itket? Pahan unen näit? - häi rubei kyzelemäh lastu.
- Kulku on kibei, en voi lainota. Da vie piädy kivistäy, - vastai Kat'oi.
- Avoi, voi, sinä kai olet hiilavu.
Muamo otti mittarin da miäräi lapsele temperatuuran. Tytöl oli 38,5 astettu, häi voimattui. Sinäpiän Anni jäi kodih hoidamah tytärdy da vuottamah liäkärii. Tulduu häi kačoi lapsen kulkuu da kuundeli köyhkölöi. Kulku oli ruskei. Kat'oil on kylmändy. Liäkäri kirjutti retseptan da andoi Annile voimatusloman.
- Lapsele pidäy enämbi juvva lämmia maiduo.
Kahten päivän peräs temperatuuru laskih, Kat'oile rodih parembi.

tervehys - здоровье
terveh - здоровый
olla tervehen - быть здоровым
tervehtyö, koheta - выздороветь
voija - мочь, чувствовать (себя)

voimattomus - недомогание, заболевание
voimattuo - болеть
voimatusloma - отпуск по болезни
kibu - боль
kivistiä, vaivata - болеть, недомогать
taudi - болезнь, хворь
vaivu - недомогание

lainota - глотать
miärätä - измерять (что-либо)
hoidua - ухаживать
laskiekseh - опуститься (о температуре, давлении)



- Kivistäygo midä? - Болит что-нибудь?
- Hammastu kivistäy. - Зуб болит.
  
- Kuibo voit? - Как ты себя чувствуешь?
- En voi nimidä. Ylen olen huono. - Ничего не могу, я очень плох.
  
- Jogo sinä tervehtyit? - Ты уже выздоровел?
- En. Verenpaino on vie suuri. - Нет. Давление ещё высокое.
  
- Jogo on parembi? - Тебе уже лучше?
- Nygöi olen terveh. Huomei lähten ruadoh. - Сейчас уже здоров. Завтра выхожу на работу.
- Älä enämbi voimatu. - Больше не болей.
  
- Kuibo buabas on? - Как твоя бабушка?
- Häi ei ole voindalleh. Jalgoi kivistäy. - Её нездоровится. Ноги болят.


VOIMATTOMUS. БОЛЕЗНЬ

kulkunkibu - ангина korvankibu - отит
keldačču - гепатит pasku - понос
tartumu - инфекция kylmändy - простуда
rygimine - кашель oksendus - рвота
ruskičču - корь čiäry - ринит
jumalanrubi - оспа ветряная verenpaino - давление


puistattua, säräittiä vilus - знобить (кого?)
huimata, pyörittiä - кружиться (о голове)

čč/č: keldačču - keldačun
b/v: kibu - kivun
d/v: taudi - tavvin
d/j: hoidua - hoijan


Mibo sinuu vaivuau? Midäbo sinul kivistäy?



Kielitiedo. Грамматика


Когда речь идёт о физических либо психологических переживаниях, обычно используют безличные глаголы: Juotattau. 'Хочется пить'. Varaitattau. 'Страшно'.
Дополнение в таких случаях выражено партитивом: Minuu vilus puistattau. Меня знобит (букв. трясёт от холода). Lastu oksenduttau. 'Ребёнка тошнит'.

1. Дайте ответ, используя образец:

Jalguago kivistäy? Нога болит?
Ga jalgua ei kivistä, kivistäy sivuu. Да нога не болит, болит поясница.


Piädygo kivistäy?
Vaččuago kivistäy?
Hammastugo kivistäy?
Kulkuugo kivistäy?

2. Составьте рассказ о болезни, используя схему:
Mibo voimattomuksii?

Piä / vačču on kibei
Čiäry
Paha allergii
Allergii
 Viga

Nenä valuu.
Väzyttäy.
Oksenduttau.
Ryvittäy.
Piädy huimuau.
  Olen voimatoi  
Midä ruan?

Otan
Voijan
Juon mehuu
Hengitän höyryy
 Kui hätken?

Kaksi päiviä
Nedälin
Kuun
Pyhänpiän
Kogo kezän
  Kus olen?

Olen kois
Olen ruavos
Virun magavosijas
Olen bol'ničas
 




- Minul on paha.
- Mibo rodih? Ongo sinul vilu?
- On. Vie minul kivistäy piän.
- Ga sit sinä voimatuit. Minul ei ole vilu.